Inmiddels weten we dat bouwen met asbest gevaarlijk is voor de volksgezondheid. Dat de verbranding van fossiele brandstoffen ons klimaat beschadigt en dat niet-afbreekbare materialen verworden tot een alles verstikkende plastic soup in onze oceanen. Vandaag de dag hebben we te maken met nogal wat keuzes en ontwikkelingen uit het verleden. Die raken niet alleen ingrijpend aan onze belangen in het heden, maar zullen in veel gevallen de toekomst van onze kinderen en kleinkinderen stevig beïnvloeden.

Het is lastig ‘schuldigen’ aan te wijzen. Keuzes waarvan we nu stellen dat die niet bijdragen aan een gezonde leefwereld, konden namelijk in de tijd dat ze werden voorbereid niet als zodanig worden aangemerkt. De kennis over de effecten ervan, maar ook het bewustzijn dat er überhaupt sprake zou kunnen zijn van zulke ingrijpende gevolgen, waren er indertijd gewoonweg niet.

Maar dat is nu anders. We weten nu dat we keuzes en ontwikkelingen niet alleen voor onszelf moeten verantwoorden, maar dat we ook een zware verantwoordelijkheid dragen voor de generaties die na ons komen.

In dit perspectief biedt de herontwikkeling van het mariniers terrein in Doorn ons een enorme kans. Ongeacht welk plan tot uitvoer wordt gebracht, het is zaak dat de belangen van toekomstige generaties daarin nadrukkelijk worden meegenomen. Maar juist daar zit mijn zorg.

Door het werken met 5 ontwikkelscenario’s wordt wat een ‘open dialoog over de toekomst’  zou moeten zijn, al vroeg getrechterd naar een discussie over oplossingen. Want oplossingen voor wat? Omdat de kaders op een hoger abstractieniveau niet zijn uitgewerkt, dreigt een wirwar aan discussies te ontstaan over het eigen gelijk en vooral persoonlijke belangen. De uitweg is in vergelijkbare situaties vaak een stemproces, waarbij gekozen wordt voor weg van de minste weerstand (ook wel meeste stemmen gelden). In de praktijk blijkt steeds opnieuw dat dat niet betekent, dat gekozen wordt voor de beste of meest kwalitatieve uitkomsten.

De kans op een dergelijk verloop van het proces is ook hier groot aanwezig. Vooral omdat juist de mensen die misschien wel het grootste belang hebben bij de uitkomsten, namelijk de generaties die na ons komen, geen georganiseerde stem hebben in het proces.

Het is dus belangrijk hun belangen expliciet te maken en toe te voegen als criteria voor besluitvorming. Dat kan door nadrukkelijk in iedere processtap de volgende vragen te beantwoorden: Zijn de keuzes die we hier voorbereiden, straks in al hun aspecten van werkelijke waarde voor onze kinderen? En is hetzelfde ook het geval voor voor hun kinderen en kleinkinderen?

Pas als we beide vragen steeds zonder voorbehoud met ja kunnen beantwoorden, zijn we op de juiste weg.